چکیده
روش های متفاوتی جهت نصب هادی های جذب صاعقه در سیستم پایانه هوایی (سیستم حفاظت در برابر صاعقه ) وجود دارد که شامل روش های زاویه حفاظتی، گوی غلتان و مش می باشد.
کلمات کلیدی
روش های نصب صاعقه گیر ، روش زاویه حفاظتی ، روش گوی غلتان ، روش مش
مقدمه
متن مقاله
انواع هادی های جذب صاعقه در سيستم پايانه هوائی
هادی های پايانه های هوائی كه به منظور دريافت ضربه مستقيم صاعقه برروی سازه موردحفاظت نصب می گردند ، مي توانند يكی يا تركيبی از انواع زير باشند : 1- ميله ها ی ساده(Rods )
2- سيمهای آويز بهم متصل شده (Stretched wire)
3- هادی های شبكه بندی شده (Meshed Conductor )4- صاعقه گیر اکتیو (Early streamer Emission)
روش های نصب هادیهای جذب صاعقه در سیستم پایانه هوایی
به طور کلی روش های نصب هادیهای جذب صاعقه در سیستم پایانه هوایی شامل موارد زیر می باشد:
1- روش زاويه حفاظتي (Protective angle method)
2-روش مش بندي (Meshed Conductor method )
3-روش گوي غلتان (Rolling Sphere method)
روش زاويه حفاظتی
حفاظت در اين روش مبتني بر ارتفاع هادي (ميله ساده ) از يك مرجع افقي مي باشد. در اين حالت با ايجاد يك سطح حفاظتي مخروطي شكل و قرار گرفتن تجهيز تحت حفاظت در ناحيه ايمن ، حفاظت تجهيز صورت مي گيرد .
- فضاي مورد حفاظت مي بايست كاملاً درمخروط حفاظتي ايجادشده توسط ميله محصورگردد.
-فضاي حفاظت شده توسط يك ميله عمودي بصورت يك مخروط قائم مي باشد كه راس آن برنوك ميله منطبق شده است و زاويه آن (α) با توجه به ترازهاي مختلف حفاظتي ، متفاوت خواهدبود.
-شعاع مخروط به دو عامل اصلی وابسته هست اول کلاس حفاظتی که بر مبنای آن زاویه (α) مشخص می گردد و دیگری طول میله
هاديهاي پايانه هوائي با این روش مي بايست در نقاطي كه در معرض برخورد صاعقه هستند مانند گوشه ها ، لبه ها ، روي بام و در بالاترين نقطه نماي ساختمان نصب گردند.
به عبارت دیگر جاهایی که ما می خواهیم حفاظت موضع ایی یا محدود داشته باشیم این روش حفاظتی توصیه می گردد.
مانند حفاظت یک دوربین یا آنتن نصب شده روی دکل
در روش شعاع حفاظتی طول میله و کلاس حفاظتی مطابق با جدول زیر می باشد
روش مش بندی
براي حفاظت سطوح صاف ، هادي هاي شبكه بندي شده كه تمامي سطح بام را بپوشاند ، بهترين روش براي حفاظت سطح موردنظر مي باشند. این روش همان روش مرسوم قفس فارادی است.
الف) هاديهاي پايانه هوايي مي بايست در نقاط زير نصب شوند :- گوشه ها و لبه هاي تيز بام
- بر روي برآمدگي هاي بام
- بر روي راس شيب ها
توجه : روش شبكه بندي براي بام هاي افقي گسترده و شيب دار مناسب است .
از اين روش مي توان براي حفاظت سطوح جانبي سازه هائي كه در معرض جرقه هاي جانبي ( Side Flashing) قراردارند ، استفاده كرد.
ب) ابعاد شبكه هادي ها براي ترازهاي مختلف حفاظتي نبايد از مقادير اعلام شده (بر اساس استاندارد)بيشتر باشد.
ج) شبكه هادي ها مي بايست بگونه اي اجرا شوند كه حداقل دومسير براي انتقال جريان صاعقه (هادي پائين برنده) بطرف پايانه زمين داشته باشند.
د) تاسيسات فلزي مستقر بر روي سطح مورد حفاظت ، نبايد از شبكه هاديهاي پايانه هوايي ، بيرون زده شده باشند.
از جدول شکل فوق مشخص است درکلاس یک حفاظت(LPL I) که حساسیت برای حفاظت بیشتر است ابعاد مش انتخابی کوچکتر است و هرچقدرحساسیت برای حفاظت کمتر می شود ابعاد مش نیز بزرگتر می شود.
روش گوي غلتان
این روش بیشتر می توان برای سازه های با شکل هندسی غیر منظم که داری ترازهای ارتفاعی مختلف است استفاده گردد.
در اين روش با غلتاندن " گوي غلتان" به بدنه خارجي ساختمان از تمامي جهات و يافتن نقاط تماس گوي با ساختمان ، محل نصب هاديهاي پايانه هوايي (Air Termination) مشخص مي شوند. دراين روش ، نقاطي از ساختمان كه در تماس با گوي قرارنمي گيرند ، حفاظت شده و نياز به نصب هادي پايانه هوائي نمي باشد.شعاع گوي غلتان متناسب با تراز حفاظتي به شرح زیر است:
1- کلاس یک حفاظت(LPL I) شعاع گوی غلتان 20 متر
2-کلاس دو حفاظت(LPL II) شعاع گوی غلتان 30 متر
3-کلاس سه حفاظت(LPL III) شعاع گوی غلتان 45 متر
4-کلاس چهار حفاظت(LPL IV) شعاع گوی غلتان 60 متر
براي سازه هاي بلندتر از شعاع " گوي غلتان" احتمال اصابت صاعقه به جوانب ساختمان وجود دارد.
هرچند كه احتمال اين برخوردها كم است و بخش عمده اي از تخليه هاي صاعقه در سازه هاي مرتفع ، به بالاترين نقاط ، گوشه ها و لبه هاي سازه ، صورت مي گيرد.
20 درصد ارتفاع بالايي سازه هاي مرتفع ، بيشترين احتمال دريافت صاعقه را خواهند داشت.لذا در ارتفاع بيش از 60 متر بايد 20% انتهايي سطح جانبي سازه سازه تحت حفاظت قرار گيرد.
