چکیده
حفاظت یک ساختمان در برابر صاعقه به بهترین نحو از طریق استقرار یک سیستم حفاظت در برابر صاعقه و هادی نزولی انجام میشود، که این هادی جریان الکتریکی ناشی از صاعقه را به صورت ایمن و مطمئن بدون این که حتی ذره ای از آن به داخل ساختمان نفوذ کند، به زمین انتقال می دهد.
کلمات کلیدی
حفاظت در برابر صاعقه، صاعقه، حفاظت، سیستم حفاظت، ولتاژ های سرج، امنیت،ایمنی، انسان، تجهیزات،خرابی دستگاه های الکترونیکی،تلفات مالی، مشکلات جانی
مقدمه
هر ساله، ولتاژهای سرج و اصابت صاعقه، امنیت و ایمنی انسان ها،حیوانات، و تجهیزات را به خطر می اندازد. آسیبی که به تجهیزات وارد می شود امروزه به مشکل بزرگتری تبدیل شده است، چرا که نقص و خرابی دستگاه های الکترونیکی می تواند باعث تلفات مالی و بروز مشکلات جانی برای افراد شود. مقررات ساختمان امروزه این اصل را به صورت یک الزام درآورده اند که ساختمان ها باید مطابق با مقرراتی که فراهم کننده ی ایمنی افراد است ساخته شوند. خدمات عمومی نظیر پلیس، آمبولانس و آتش نشانی نیز به طور ویژه ای نیازمند حفاظت است. این که در ساختمان یا موقعیت خاصی نیاز به سیستم حفاظت در برابر صاعقه وجود دارد یا خیر، وابسته به ملاحظاتی است که مطابق با آخرین استاندارد ها در نظر گرفته می شوند. همچنین، هزینه ی خسارت به تجهیزات را می توان با هزینه ی استقرار سیستم حفاظتی که از این آسیب ها جلوگیری خواهد کرد مقایسه نمود. آخرین استاندارد ها از نظر فنی هم شامل بحث هایی در رابطه با نحوه ی اجرای سیستم های حفاظتی هستند.
متن مقاله
1. مقدمه ی کلی
صاعقه یک تخلیه ی بار طبیعی یا قوس الکتریکی با مدت زمان بسیار کوتاه است. تخلیه ی صاعقه ممکن است از ابری به ابر دیگر، یا بین ابر و زمین رخ دهد. صاعقه که یک پدیده هوایی الکتریکی است معمولا در طول طوفان های صاعقه رخ می دهد. این طوفان ها با رعد همراه هستند. صاعقه در عمل تبادل بارهای الکتریکی است(الکترون یا یون های گازی)، به عبارتی صاعقه نوعی جریان الکتریکی است. بسته به قطبیت تخلیه ی الکترواستاتیکی که رخ می دهد، صاعقه می تواند از سمت زمین به آسمان یا برعکس باشد. 90 درصد از تخلیه های صاعقه که بین ابر و زمین رخ می دهد از نوع منفی هستند، یعنی از نوع "صاعقه منفی ابر به زمین".
در این حالت، صاعقه در بخشی از ابر که دارای بار منفی است شروع شده و به سمت زمین با بار مثبت گسترش می یابد. با این حال، اکثر صاعقه ها در داخل خود ابر رخ می دهند، یا این که بین یک ابر با ابر دیگر به وقوع می پیوندند.ناسا، وفور رویداد صاعقه را به صورت سالانه از 1995 تا 2003 اندازه گیری کرده است(شکل 1.1). از مقادیر محلی که توسط ناسا به دست آمده می توان برای تعیین تعداد صاعقه ها در هر km² استفاده کرد. این اطلاعات حتی برای کشور هایی که مرجع ملی در مورد تعداد صاعقه ندارند مفید است. برای ارزیابی ریسک مطابق با استاندارد IEC62305-2 توصیه می شود که این مقادیر دو برابر شوند.
1.1.1 نحوه ی تشکیل صاعقه
1.1.1.1 انواع طوفان های صاعقه
1.1.1.2 جداسازی بار
1.1.1.3 پراکندگی بار
1.2 خطرات ناشی از تخلیه ی صاعقه
1.2.1 خطرات برای افراد
1.2.2 خطرات برای ساختمان ها و تجهیزات
1.2.2.1 سرج های گذرا
1.2.2.2 سرج های صاعقه
1.2.2.3 اثرات سرج ها
1.3 منابع و علل آسیب و خسارت مطابق با استانداردها
1.4 جریان های تست و ولتاژهای سرج شبیه سازی شده
1.5 مقررات معرف حفاظت مورد نیاز برای صاعقه
1.5.1 استانداردهای مربوط به حفاظت در برابر صاعقه و سرج
1.5.2 سلسله مراتب استانداردها: بین الملل/اروپایی/ملی
1.5.3 آخرین استانداردهای آلمانی در مورد حفاظت در برابر صاعقه
1.5.4 مسئولیت های مهندس مجری
1.5.5 مسئولیت های بهره بردار
1.6 هزینه های خسارت ناشی از ولتاژ سرج و صاعقه
1.7 تحلیل ریسک برای حفاظت در برابر صاعقه و دسته بندی کلاس های حفاظت در برابر صاعقه
1.7.1 وفور رویداد صاعقه بر اساس منطقه
1.7.2 ناحیه ی معادل جذب صاعقه
1.7.3 تخمین ریسک آسیب
1.7.4 دسته بندی تجربی حفاظت در برابر صاعقه برای ساختمان ها
1.7.5 محاسبات مقرون به صرفه گی برای سیستم های حفاظت در برابر صاعقه
1.7.5.1 هزینه های عدم وجود سیستم حفاظت در برابر صاعقه
1.7.5.3 مقایسه ی هزینه های آسیب ناشی از رویداد صاعقه در ساختمان های با و بدون سیستم حفاظت در برابر صاعقه
1.8 تست آزمایشگاهی تجهیزات حفاظت در برابر صاعقه و سرج
منابع
- راهنمای حفاظت در برابر صاعقه - OBO نویسنده : Andreas Bettermann